Teodozja Świderska, Dotyk świata. The touch of the world. Przekład: Anna Maria Stępień. Redakcja: Alicja Maria Kuberska. Projekt okładki i grafika: Agnieszka Herman. Wydawnictwo NIGHTinGALE, Inowrocław 2023, s. 112.

Czym jest dotyk świata Teodozji Świderskiej? Dualistycznym zde­rzeniem świata zewnętrznego z wewnętrznym. Ten liryczny ko­mentarz do otaczającego świata, jest czymś, co wymaga naszej reakcji.

Agnieszka Jarzębowska

Teodozja Świderska – absolwentka filologii polskiej oraz podyplomowych studiów psy­chologicznych na Uniwersytecie Opolskim. Autorka trzech książek poetyckich. Wielo­krotnie publikowała swoje utwory w pismach i na portalach literackich. Uczestniczyła w licz­nych antologiach, w tym międzynarodowych.

Teodozja Świderska, W wychyleniu. Redakcja i Od Wydawcy: Magdalena Węgrzynowicz-Plichta. Posłowie: Teresa Nietyksza. Grafika na okładce: Maria Krystyna Pierszkała. Zdjęcie: z archiwum autorki. Wydawnictwo SIGNO, Kraków 2020, s. 72.

Teodozja Świderska, Wytrąceni z biegu. Redaktor serii i tomu: Łucja Dudzińska (tom 56). Projekt okładki: Maria Kuczara. Zdjęcie autorki z archiwum domowego. Wydawca: Fundacja Otwartych na Twórczość – FONT, Poznań 2021, s. 50.

Cytat z wiersza „Lekcja kwarantanny” wystarczająco ukazuje temat i problema­tykę książki poetyckiej Wytrąceni z biegu Teodozji Świderskiej: „Zatrzymani w swoich klatkach – / niepewni jutra podglądamy świat/ Przyroda pęcznieje ze szczęścia/ nieźle sobie radzi bez nas/ mniej spalin więcej słońca/ aż razi skrzydla­ta wolność/ gdy w letargu lotniska – bez echa stóp/ pasaże i puste place zabaw”. Każdy z nas ma swoje miejsce na ziemi. Czasem tego miejsca poszukujemy, jesteśmy w ciągłej drodze, pędzimy za czymś – podążamy dokądś. Świderska ukazuje czytelnikowi czas, kiedy wszystko do czego się przyzwyczailiśmy, co było naturalnym stanem życia i aktywności, nagle zostaje zaburzone, zatrzymane, osobne, przejmuje inną formę. W tomie Wytrąceni z biegu autorka z pozycji obserwatora, a jednocześnie uczestnika okresu zagrożenia pandemicznego covid-19, szuka stałego punktu odniesienia i takim niezmiennym kontrapunk­tem staje się przyroda, muzyka, sztuka. Z wierszy wypływa czułość, liryzm emo­cji, który śmiało nazwałabym leśmianowskim zachwytem i podziwem dla natu­ry. Spotkamy tutaj sporo metafor i personifikacji, jakim mogą ulegać wrażenia i zjawiska. Muzyczne inspiracje niektórych tekstów wspiera rytmiczność i melodyjność strof, natomiast melancholię dni potwierdzają częste nawiązania do deszczowej pogody. Ta sceneria z jednej strony jest sprawną kreacją literacką, z drugiej strony dokumentem naszych czasów, do których ze wzruszeniem bę­dziemy wracać.

Łucja Dudzińska

Teodozja Świderska, W błysku chwili. Redakcja ogólna: Jacek Lubart-Krzysica. Redakcja literacka, kompozycja i tytuły cyklów: Harry Duda. Wydawca: Oficyna Konfraterni Poetów, Kraków 2018, s. 72.

TEODOZJA ŚWIDERSKA (z domu Podsiadlik) – urodziła się w Poraju. Z wykształcenia mgr filologii polskiej. Mieszka w Opolu. Wielokrotnie publikowała artykuły w periodykach oświatowych, tj. w kwartalnikach: „Modelowe Nauczanie” i „Język Polski w Liceum”, w niemieckim czasopiśmie „Rundblick”, a także w elektronicznym biuletynie Kuratorium Oświaty w Opolu pn. „Oświata Opolska”.

Należy do Nauczycielskiego Klubu Literackiego przy ZO ZNP w Opolu. Związana jest z grupą poetów krakow­skiej Konfraterni. Poetycko zadebiutowała trzema wiersza­mi w tomiku pt. „Ile dziecka w poecie” Konfraterni Poetów (Kraków 2017). Jej wiersze znalazły się także w kolejnych tomikach Konfraterni (w 2017), noszących tytuły: „Bra­cia mniejsi”, „Lirycznie”, „Sumienie narodu i nasze sumie­nia”, „Oswajanie lęku” oraz „Powroty do Matejki” (Kraków 2018 r.). Jeden z wierszy został opublikowany w tygodniku ANGORA (w rubryce „Wierszówka”). Jest jedną z dziesięciu au­torów w dwu edycjach Antologii Poetów Współczesnych wro­cławskiego Wydawnictwa ASTRUM, tj. „Zanim zabierze nas wiatr” (edycja 3) oraz „Wiersze sercem pisane” (edycja 5) – wy­danych w 2017.

Maciej Węgrzyn, Zamki w Polsce. Przewodnik turystyczny. Wydanie szóste. Tekst i zdjęcia: Maciej Węgrzyn + wielu autorów. Redaktor prowadzący: Longina Rutkowska. Recenzja: Grzegorz Micuła. Redakcja: Joanna Cierkowska. Korekta: Irmina Wala-Pęgierska. Projekt graficzny książki i okładki: Grażyna Jędrzejec. Wydawnictwo RM, Warszawa 2023, s. 224.

W tym przewodniku znajdziesz:

– opisy blisko 200 zamków wraz ze współrzędnymi GPS,

– ponad 450 kolorowych zdjęć,

– 15 map z lokalizacją budowli.

Zamki, warownie, twierdze, pałace – niemi świadkowie ponadtysiącletniej historii państwa polskiego. Siedziby królewskie, książęce, biskupie oraz rycerskie to perły architektury. Często leżą na niedostępnych wzgórzach lub też na nizinnych równinach, wśród bagien i w zakolach rzek. Niejednokrotnie zrujnowane, a mimo to nadal zachwycają swoją dostojnością i intrygują legendami...

Autor książki zaprasza w podróż szlakiem warowni i zamków Polski. W przewodniku znajdziesz opisy budowli nie tylko powszechnie znanych, jak Wawel czy Malbork, ale także tych leżących z dala od uczęszczanych tras turystycznych i czekających na to, by odkryć ich urok.

Ryszard Abracham, Maklakiewicz. Zaczęło się od tego, że jestem brzydki... Opieka redakcyjna: Damian Strączek. Redakcja: Anna Śle-dzikowska. Korekta: Magdalena Koch. Projekt okładki: Adam Gutowski. Fotografia na I stronie okładki: WFDiF, kadr z filmu Rejs Marka Piwowskiego, zdjęcia Marek Nowicki, 1970. Opracowanie graficzne: Lucyna Sterczewska. Źródła fotografii: Narodowe Archiwum Państwowe / Archiwum Fotograficzne Edwarda Hartwiga / Zygmunta Januszewskie-go / TVP / East News – INPULS / East News / East News / Polfilm. Wydawnictwo Mando, Kraków 2023, s. 255.

KRÓL PRL-u. JEDYNY TAKI

Przywarła do niego rola inżyniera Mamonia z Rejsu. Mówiło sobie, że jest jak Polska Ludowa: pełen błędów i wypaczeń.

Autor bestsellerowej książki Himilsbach bierze na warsztat drugą po­stać z nieśmiertelnego duetu – Maklaka. Nierozłączni przyjaciele prze­szli do historii razem, ale każdy z nich zasługuje na osobny portrecik!

Zdzisław Maklakiewicz był niedościgniony, niezastąpiony i, niestety, nie­doceniony. Miał niespotykaną jeszcze wtedy w Polsce ekspresję, komplet­nie przekraczał granice ówczesnego aktorstwa. Trochę siebie szyfrował, trochę urządzał zgadywanki, wchodził w dialog z widzem. Był też absolut­nym królem żartu, takiego żartu skróconego, niedopowiedzianego.

Jerzy Kryszak

Zdzisio był autorem rozmaitych opowieści. Były one tak prawdziwe lub, ale zawsze inteligentne, dowcipne i z puentą.

Kazimierz Kaczor

Na ekranie pojawiał się na chwilę, w pamięci zostawał na długo. Był poetą codzienności wśród aktorów.

Ewa Szykulska

Rozmawialiśmy kiedyś o muzyce. Powiedział, że ma w sobie dwie przeciwstawne natury: Florestana i Euzebiusza. Tak, był marzycielem, liry­kiem, o co wielu by go nie podejrzewało.

Grażyna Barszczewska

Pana Zdzisława poznałam podczas zdjęć do filmu Rozwodów nie będzie. Byłam początkującą studentką PWST w Warszawie, a pan Zdzisław ce­nionym i znanym aktorem scen wrocławskich. Pracowaliśmy razem jeden dzień. Był czarujący i opiekuńczy. Szybko zorientowałam się, że ma niesa­mowite poczucie humoru i dystans do siebie. Potem już nigdy nie graliśmy razem, ale stykaliśmy się w towarzyskich okolicznościach. Jego cudowne anegdotki, często krótkie i abstrakcyjne, ubarwiały te spotkania. Wszyscy czuliśmy się komfortowo w jego towarzystwie.

Magdalena Zawadzka