Remigiusz Grzela, Poszukiwany Franz Kafka. Redaktor inicjujący: Paweł Pokora. Redakcja: Ewa Popielarz. Korekta: Joanna Dzik. Projekt okładki: Magdalena Wójcik-Zienkiewicz. Zdjęcia na okładce i źródła ilustracji: ZMD-Design / Adobe Stock. Zdjęcie Autora: Larisa Stachacz. Retusz Zdjęcia okładkowego: Katarzyna Stachacz. Wydawca: Marek Jannasz, Lira Wydawnictwo, Warszawa 2025, s. 320.

Jesienią 1911 roku w Cafe Savoy w Pradze Franz Kafka poznaj e aktorów żydowskich z Warszawy i ze Lwowa. To jak oglądanie freak show, trudno o bardziej osobliwe towarzystwo, w dodatku mówiące w jidysz i uprawiające nie tyle teatr, ile teatralny circus. Tułają się po całej Europie, niosąc rozrywkę, często tanią. Pochodzą z ortodoksyjnych rodzin, lecz pozrywali wszelkie więzy, by być wolnymi. Robią to, na co on sam nie ma odwagi.

Poszukiwany Franz Kafka to starannie udokumentowana reporterska opowieść rozgrywająca się w XX i XXI wieku, w której autor ożywił postaci dotychczas będące za mgłą.

O autorze „Przemiany” i „Procesu” można pisać w nieskończoność. Książka Remigiusza Grzeli stanowi jednak szczególny przypadek – jest gatunkiem samym w sobie. To wielka dygresja w biografii Franza Kajki, która każę nam zmierzyć się z pytaniem: czy Kafka, którego znamy, istniał naprawdę? Grzela zabiera nas do żydowskich teatrów w Pradze, którymi zafascynowany był Kafka i których wpływ będzie można zauważyć w jego prozie. Ta książka to także szczegółowy i cudowny opis Europy Środkowej z początku XX wieku – jej pogmatwanej tożsamości, jej nadziei,
pełen niepowtarzalnej swady w opowiadaniu świata.

Olga Tokarczuk